του Ανδρέα Ανδριανόπουλου στο www.statesmen.gr
Για πρώτη φορά η ελληνική τηλεόραση έδωσε στο ελληνικό κοινό μια εκπομπή – μελέτη της ιστορίας με προδιαγραφές ποιότητας κι επιστημονικό βάθος. Η μίνι σειρά του Σκάι «1821» θα έπρεπε να αντιμετωπισθεί σαν σταθμός στην ιστορία της ελληνικής τηλεόρασης.
Αντίθετα, η εθνο-ηρωική μισαλλοδοξία ξεχύθηκε και πάλι στην προμετωπίδα της δημόσιας ζωής.
Και εξοβελίζονται σχεδόν από τη ελληνική κοινότητα οι υπεύθυνοι του σταθμού, μαζί με τους επιστήμονες συμβούλους της εκπομπής, με το γνωστό επιχείρημα του ανιστόρητου. Άνθρωποι που είναι άγνωστο αν έχουν διαβάσει ποτέ τους ιστορία, πέραν των γνωστών διδακτικών βιβλίων του παλιού ελληνικού Γυμνασίου, αποφαίνονται με ύφος δεκάδων ειδικών για πρόσωπα και γεγονότα.
Είναι φανερό πως η εκπομπή δεν επιχειρεί να επιβάλει άποψη. Με πλήθος στοιχείων και με στέρεη και, κυρίως, νηφάλια επιχειρηματολογία εκφράζει μια εκδοχή. Αφήνοντας με σαφήνεια να εννοηθεί πως δεν υπάρχει σε τίποτα μια και μοναδική αλήθεια. Και βέβαια θα μπορούσαν να υπάρξουν διαφωνίες. Με θεμελιωμένα επιχειρήματα και σε κόσμιο ύφος. Που πιθανότατα θα προκαλούσαν ένα γόνιμο διάλογο. Εδώ όμως το ζήτημα παίρνει μια περίπου φονταμενταλιστική ροπή. Όποιος διαφωνεί με την μία άποψη είναι προδότης του έθνους. Και υπονομεύει το έθνος, την θρησκεία και εν τέλει την ίδια την πατρίδα. Μια εκδοχή υπάρχει μοναχά της ιστορίας. Αυτή που εκφράζουν τα κείμενα του Παπαρρηγόπουλου. Ό, τι δεν χωράει στα όρια αυτής της γραφής κόβεται από το μαχαίρι του Προκρούστη. Για να ταιριάξει σε μια προκατασκευασμένη πολιτικά ορθή πραγματικότητα.
Το έθνος 400 χρόνια υπέφερε τα πάνδεινα κάτω από τον αδυσώπητο Οθωμανικό ζυγό. Γιατί τότε περίμενε πάνω από 250 χρόνια για να εκδηλώσει τα πρώτα σκιρτήματα οργανωμένης αντίστασης; Η εκκλησία κάτω από την πίεση της Οθωμανικής απολυταρχίας κατόρθωσε, κάτω από συνθήκες εξοντωτικών διώξεων, να διασώσει το εθνικό φρόνημα του λαού. Πως τότε αναγέρθηκαν στον ελλαδικό χώρο εκατοντάδες (ίσως και χιλιάδες) νέες εκκλησίες δίχως την αντίδραση των Τούρκων; Το κρυφό σχολειό κράτησε την γλώσσα ζωντανή και τον λαό εθνικά ενωμένο. Πως διέπρεψαν τότε, κάτω από την Οθωμανική κυριαρχία, εξαιρετικά ελληνικά σχολεία με γνωστότερη την Σχολή της Χάλκης; Αφού η Οθωμανική παρουσία ήταν μαρτυρική και ο ελληνικός λαός στέναζε, πως εξηγείται τότε το 70% των Ελλήνων που βρέθηκαν σε σχετική απογραφή να ζουν στην Κωνσταντινούπολη το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα να έχει μεταναστεύσει εκεί μετά την ελληνική επανάσταση; Δηλ. εγκατέλειψαν την ελευθερία στην Ελλάδα για να πάνε στην βαρβαρική σκλαβιά στην Τουρκία;
Tα ερωτήματα δεν έχουν τελειωμό. Η νηφάλια μελέτη της ιστορίας οφείλει να δώσει απαντήσεις. Ποτέ βέβαια απόλυτες και δογματικές. Εθνικό είναι το αληθινό, είχε πει και ποιητής. Δεν συμφωνούν όμως οι φανατικοί.
Για πρώτη φορά η ελληνική τηλεόραση έδωσε στο ελληνικό κοινό μια εκπομπή – μελέτη της ιστορίας με προδιαγραφές ποιότητας κι επιστημονικό βάθος. Η μίνι σειρά του Σκάι «1821» θα έπρεπε να αντιμετωπισθεί σαν σταθμός στην ιστορία της ελληνικής τηλεόρασης.
Αντίθετα, η εθνο-ηρωική μισαλλοδοξία ξεχύθηκε και πάλι στην προμετωπίδα της δημόσιας ζωής.
Και εξοβελίζονται σχεδόν από τη ελληνική κοινότητα οι υπεύθυνοι του σταθμού, μαζί με τους επιστήμονες συμβούλους της εκπομπής, με το γνωστό επιχείρημα του ανιστόρητου. Άνθρωποι που είναι άγνωστο αν έχουν διαβάσει ποτέ τους ιστορία, πέραν των γνωστών διδακτικών βιβλίων του παλιού ελληνικού Γυμνασίου, αποφαίνονται με ύφος δεκάδων ειδικών για πρόσωπα και γεγονότα.
Είναι φανερό πως η εκπομπή δεν επιχειρεί να επιβάλει άποψη. Με πλήθος στοιχείων και με στέρεη και, κυρίως, νηφάλια επιχειρηματολογία εκφράζει μια εκδοχή. Αφήνοντας με σαφήνεια να εννοηθεί πως δεν υπάρχει σε τίποτα μια και μοναδική αλήθεια. Και βέβαια θα μπορούσαν να υπάρξουν διαφωνίες. Με θεμελιωμένα επιχειρήματα και σε κόσμιο ύφος. Που πιθανότατα θα προκαλούσαν ένα γόνιμο διάλογο. Εδώ όμως το ζήτημα παίρνει μια περίπου φονταμενταλιστική ροπή. Όποιος διαφωνεί με την μία άποψη είναι προδότης του έθνους. Και υπονομεύει το έθνος, την θρησκεία και εν τέλει την ίδια την πατρίδα. Μια εκδοχή υπάρχει μοναχά της ιστορίας. Αυτή που εκφράζουν τα κείμενα του Παπαρρηγόπουλου. Ό, τι δεν χωράει στα όρια αυτής της γραφής κόβεται από το μαχαίρι του Προκρούστη. Για να ταιριάξει σε μια προκατασκευασμένη πολιτικά ορθή πραγματικότητα.
Το έθνος 400 χρόνια υπέφερε τα πάνδεινα κάτω από τον αδυσώπητο Οθωμανικό ζυγό. Γιατί τότε περίμενε πάνω από 250 χρόνια για να εκδηλώσει τα πρώτα σκιρτήματα οργανωμένης αντίστασης; Η εκκλησία κάτω από την πίεση της Οθωμανικής απολυταρχίας κατόρθωσε, κάτω από συνθήκες εξοντωτικών διώξεων, να διασώσει το εθνικό φρόνημα του λαού. Πως τότε αναγέρθηκαν στον ελλαδικό χώρο εκατοντάδες (ίσως και χιλιάδες) νέες εκκλησίες δίχως την αντίδραση των Τούρκων; Το κρυφό σχολειό κράτησε την γλώσσα ζωντανή και τον λαό εθνικά ενωμένο. Πως διέπρεψαν τότε, κάτω από την Οθωμανική κυριαρχία, εξαιρετικά ελληνικά σχολεία με γνωστότερη την Σχολή της Χάλκης; Αφού η Οθωμανική παρουσία ήταν μαρτυρική και ο ελληνικός λαός στέναζε, πως εξηγείται τότε το 70% των Ελλήνων που βρέθηκαν σε σχετική απογραφή να ζουν στην Κωνσταντινούπολη το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα να έχει μεταναστεύσει εκεί μετά την ελληνική επανάσταση; Δηλ. εγκατέλειψαν την ελευθερία στην Ελλάδα για να πάνε στην βαρβαρική σκλαβιά στην Τουρκία;
Tα ερωτήματα δεν έχουν τελειωμό. Η νηφάλια μελέτη της ιστορίας οφείλει να δώσει απαντήσεις. Ποτέ βέβαια απόλυτες και δογματικές. Εθνικό είναι το αληθινό, είχε πει και ποιητής. Δεν συμφωνούν όμως οι φανατικοί.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου