Αν και το ζήτημα με το οποίο θα ασχοληθώ σε αυτή την ανάρτηση είναι οικονομικό κρίνω σκόπιμο να κάνω μια αναφορά στην φυσική της αλλαγής φάσεων καθώς πιστεύω ότι θα βοηθήσει στην κατανόηση.
Ως γνωστό το νερό βράζει σε θερμοκρασία 100οC όταν η εξωτερική πίεση είναι 1atm. Φυσικά όταν αυξάνει η πίεση, αυξάνει και η θερμοκρασία βρασμού. Αυτό το φαινόμενο το εκμεταλλεύονται οι χύτρες ταχύτητες για να ψήνουν πιο γρήγορα το φαγητό σε μεγαλύτερη των 100oC θερμοκρασία.
Σε θερμοκρασία λοιπόν 100οC συμβαίνει αλλαγή φάσης και το υλικό μεταβαίνει από την υγρή στην αέρια κατάσταση. Πόσοι όμως γνωρίζουν ότι κατά την διάρκεια της αλλαγής αυτής και μέχρι όλο το νερό να γίνει ατμός η θερμοκρασία του νερού παραμένει σταθερή και δεν αυξάνεται περαιτέρω;
Πρέπει να μετατραπεί όλο το νερό σε υδρατμό για να συνεχίσει η αύξηση της θερμοκρασίας του υδρατμού πλέον. Όση επιπλέον θερμότητα και να δώσουμε κατά την διάρκεια της συνύπαρξης των δύο φάσεων, της υγρής και της αέριας, το μόνο που θα πετύχουμε θα είναι αύξηση του ρυθμού εξάτμισης. Η θερμοκρασία δεν θα μεταβληθεί.
Η θερμότητα αυτή που δίνουμε όταν έχει επιτευχθεί η θερμοκρασία των 100οC (υπό πίεση 1atm) χρησιμοποιείται για την εξάτμιση. Συγκεκριμένη ποσότητα υγρού θέλει και συγκεκριμένη ποσότητα θερμότητας για την μετάβαση στην αέρια κατάσταση. Η θερμότητα αυτή καλείται λανθάνουσα θερμότητα εξάτμισης και συνήθως αναφέρεται σε ποσότητα υγρού ίση με 1gr ή 1mole(1).
Ας περάσουμε τώρα στο οικονομικό πεδίο και συγκεκριμένα στην αμερικάνική πρακτική της κάλυψης των ελλειμμάτων με κοπή νέων δολαρίων. Μέχρι πρόσφατα τα νέα δολάρια κατευθύνονταν στην Κίνα. Το 2007 συγκεκριμένα η χώρα του 1,3 δις ανθρώπων αγόρασε το 47% των νέων δολαρίων που εκδόθηκαν στην Αμερική.
Από τότε όμως άλλαξαν πολλά. Το 2008,στο αποκορύφωμα της οικονομικής κρίσης, η ποσότητα αγοράς μειώθηκε στο 20% και το 2009 στο μόλις 5%. Και εδώ είναι που δημιουργούνται τα προβλήματα.
Όταν η Κίνα αγόραζε δολάρια η Αμερικάνικη οικονομία μπορούσε να τρέχει με θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης που αντιστάθμιζαν κατά κάποιο τρόπο το αυξανόμενο χρέος της. Μπορούσε δηλ. να αυξάνει την θερμοκρασία του αντίστοιχου υγρού της οικονομίας της.
Καθώς η Κίνα ελάττωσε την αγορά δολαρίων η αμερικάνικη οικονομία προσέγγισε το σημείο βρασμού της, το σημείο δηλ. που πλέον περνάει σε αλλαγή φάσης.
Τα επιπλέον δολάρια που εκδίδει δεν θερμαίνουν την οικονομία. Αντίθετα δημιουργούν φυσαλίδες - φούσκες που μεταβαίνουν στην αέρια φάση και χάνονται. Τα επιπλέον δολάρια αποτελούν πλέον την λανθάνουσα θερμότητα εξάτμισης της οικονομίας των ΗΠΑ.
Η ίδια η οικονομία συρρικνώνεται και θα εξακολουθήσει να συρρικνώνεται με ταχύτερους ρυθμούς όσο περισσότερα δολάρια εκδίδονται. Όπως προείπα, στο σημείο βρασμού, η περαιτέρω αύξηση της προσφερόμενης θερμότητας δεν θερμαίνει το υγρό, το εξατμίζει με γρηγορότερους ρυθμούς.
Στην Αμερική η νέα φούσκα ακούει στο όνομα φοιτητικά δάνεια. Το πόσο μεγάλη είναι μπορείτε να το καταλάβετε από τον χρηματιστηριακό δείκτη Dow Jones που βρίσκεται στις 12,595 μονάδες, την στιγμή που μόλις πριν από λίγες μέρες το αμερικάνικο κράτος κινδύνεψε να κηρύξει στάση πληρωμών. Θυμίζω ότι κατά την διάρκεια της κρίσης είχε πέσει κάτω από τις 7,000 μονάδες.
Το πρόβλημα είναι όμως ευρύτερο, διεθνές, δεν περιορίζεται στις ΗΠΑ. Το πετρέλαιο αποτιμάται σε δολάρια. Τα πληθωριστικά δολάρια πιέζουν το πετρέλαιο προς τα πάνω δημιουργώντας ύφεση στις χώρες που εξαρτώνται έντονα από τις εισαγωγές πετρελαίου (έγραψα σχετικά εδώ).
Επομένως, αυτή την στιγμή η άνευ προηγουμένου δημιουργία χρήματος που δεν αντιστοιχεί σε πραγματικό προϊόν στην αμερικάνικη ήπειρο απειλεί να τινάξει την ανάκαμψη (εδώ γελάμε) στον αέρα.
Η κατάσταση ξέφυγε από την στιγμή που το χρήμα αποσυνδέθηκε από την παραγωγή και έγινε χρηματιστηριακό προϊόν βασιζόμενο σε προσδοκίες μελλοντικού πλούτου. Συνέβη αρκετά χρόνια πριν. Σήμερα πλέον όμως, η με όλο μεγαλύτερους ρυθμούς παραγωγή του αντί να θερμαίνει τις οικονομίες και να δίνει κίνητρα ανάπτυξης, ουσιαστικά τις εξατμίζει σε μια αγωνιώδης προσπάθεια να καλυφθεί το υποτιμημένο χρήμα με όλο και περισσότερη εργασία. Εξατμίζεται η ίδια η οικονομία προκειμένου να τροφοδοτηθούν οι φυσαλίδες - φούσκες που αργά ή γρήγορα αποσπώνται και διαλύονται.
Στο γράφημα(2) στην αρχή της ανάρτησης απεικονίζεται η θερμοκρασία του νερού (οC) συναρτήσει της προσφερόμενης θερμότητας (cal - θερμίδες). Παρατηρείστε ότι στις περιοχές 2 και 4 όπου συνυπάρχουν πάγος και νερό, και νερό και ατμός αντίστοιχα, οι καμπύλες είναι οριζόντιες που σημαίνει ότι η προσφερόμενη θερμότητα δεν μεταβάλλει την θερμοκρασία (0 και 100οC αντίστοιχα) αλλά χρησιμοποιείται για την αλλαγή της φάσης του υλικού.
Διαβάστε όλα τα ενδιαφέροντα άρθρα της Ανάλυσης και της Ανάλυσης ΙΙ.
(1)Ποσότητα ίση με τον αριθμό του Avogadro ΝA=6,023x1023.
(2)Κάντε κλικ στο γράφημα για να το δείτε σε μεγέθυνση.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου