Στο άρθρο του Ambrose Evans - Pritchard στην The Telegraph που ακολουθεί γίνεται αναφορά στην μετάδοση της ελληνικής κρίσης στις μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης και της Γαλλίας. Αναλύεται το πρόβλημα της οικονομίας της Ιταλίας και σχολιάζεται η τελευταία αύξηση των επιτοκίων της ΕΚΤ. Τέλος προτείνεται μία λύση δύο σημείων για την ανάρρωση της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Αν ο Jean Claude Trichet της ΕΚΤ είχε δίκιο ένα χρόνο πριν όταν ισχυρίζονταν ότι η Ευρώπη ήταν στο χείλος ενός οικονομικού κατακλυσμού τύπου 1930 - και πιστεύω ότι είχε - δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι η απειλή είναι λιγότερο σοβαρή τώρα.
Τα κατάλοιπα της ελληνικής υπόθεσης ισοπέδωσαν την Πορτογαλία και την Ιρλανδία την περασμένη εβδομάδα και περικυκλώνουν την Ισπανία και την Ιταλία, δύο χώρες με συνολικό ιδιωτικό και δημόσιο χρέος που ανέρχεται στα 6.3τρις ευρώ.
Οι αποδόσεις των 10ετών ιταλικών ομολόγων έκανα υψηλό προ νομισματικής ένωσης 5.3% την Παρασκευή. Αυτή δεν είναι απλά μια θεωρητική τιμή. Το ιταλικό Υπ. Οικονομικών θα πρέπει να αντλήσει 69δις ευρώ τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο, ενώ θα πρέπει να βρει στις αγορές 500δις ευρώ πριν το τέλος του 2013. Το βάρος των επιτοκίων του ιταλικού χρέους των 1.84τρις ευρώ πρόκειται να αυξηθεί πολύ γρήγορα.
Οι ισπανικές αποδόσεις ανέβηκαν ακόμη περισσότερο στο κατώφλι κινδύνου του 5.7%. Οι αγορές ομολόγων και των δύο χωρών αντιγράφουν το πρότυπο της Ελλάδας, της Πορτογαλία και της Ιρλανδίας πριν να οδηγηθούν στην αφερεγγυότητα. Και ο ιός μετακινείται προς τα πάνω στον ευρωπαϊκό χάρτη. Η Γαλλία είναι εκτεθειμένη στην Ιταλία με 472δις δολάρια και στην Ισπανία με 175δις σύμφωνα με την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών.
"Πιστεύουμε ότι η κρίση χρέους της Ευρώπης εισέρχεται σε μία νέα φάση με την μετάδοση να αγγίζει τις μεγαλύτερες οικονομίες", είπε ο Jacques Cailloux, επικεφαλής οικονομολόγος για Ευρωπαϊκά ζητήματα στο RBS.
"Είναι ασαφές το πως αυτό το τελευταίο αρνητικό σοκ θα αποδομηθεί χωρίς μία πολιτική απάντηση τύπου 'σοκ και δέος'".
Ο Ιταλός Πρωθυπουργός Silvio Berlusconi επέλεξε αυτή την στιγμή σοβαρού κινδύνου για να αποδομήσει τον ίδιο του τον Υπ. Οικονομικών, Giulio Tremonti, το μοναδικό πρόσωπο στο Υπουργικό Συμβούλιο που απολαμβάνει τον σεβασμό των οικονομολόγων διεθνώς. "Δεν είναι ομαδικός παίκτης και πιστεύει ότι είναι ιδιοφυΐα και ότι όλοι οι άλλοι είναι κρετίνοι", είπε ο Berlusconi.
Εντωμεταξύ, ο κ. Tremonti φιλοξενείται στη Ρώμη στο σπίτι ένος πολιτικού συμμάχου του που έχει συλληφθεί για διαφθορά. Φήμες παραίτησης ανακυκλώνονται συνεχώς. Μπορείς να ακούσεις τα μαχαίρια να ακονίζονται.
"Η κυβέρνηση έχει πάψει να υφίσταται εδώ και μήνες", έγραψε ο Massimo Giannini στην La Reppublica.
"Ποια άλλη χώρα θα επέτρεπε στον εαυτό της την αυτοκτονική πολυτέλεια της προσφοράς στις κυνικές αγορές ενός τέτοιου θεάματος πολιτικής αποδόμησης και παρακμής των θεσμών σε μία στιγμή που η Ευρώπη είναι αποσταθεροποιημένη από το δημόσιο χρέος της Ελλάδας και έχει στοιχειωθεί από τον κίνδυνο της μετάδοσης; Έχουμε μια συμμορία δειλών που χορεύουν κάτω από το ηφαίστειο που πρόκειται να εκραγεί από στιγμή σε στιγμή".
Τι μπορεί να κάνει τώρα η Ευρώπη για να σαλπίσει το τελευταίο της "σοκ και δέος"; Περισσότερα δανειακά πακέτα δεν λύνουν απολύτως τίποτα. Το να προσποιείται ότι πρόκειται απλά για μια κρίση ρευστότητας δεν ωφελεί πλέον.
Αυτό που χρειάζεται είναι μια αργοπορημένη αναγνώριση εκ μέρους της Γερμανίας ότι αυτή η κρίση δεν είναι ένα ηθοπλαστικό παραμύθι στο οποίο αντιπαρατίθενται ενάρετοι, ακμάζοντες Τεύτονες με ανεύθυνους Ελληνολατίνους και συγχυσμένους Κέλτες, αλλά μάλλον μια δομική κρίση Βορρά - Νότου που πυροδοτήθηκε από τον ενυπάρχων τρόπο λειτουργίας της νομισματικής ένωσης.
Οι συνέπειες αυτού είναι βαθιές. Η Γερμανία θα πρέπει τώρα να αποδεχτεί να αγοράσει ή να εγγυηθεί το Ισπανικό και το Ιταλικό χρέος, και κάνοντάς το να διαβεί τον Ρουβίκωνα σε μία οικονομική και πολιτική ένωση, ή να αποδεχτεί ότι η ΕΕ θα πρέπει να σπάσει με καταστροφικές συνέπειες για την γερμανική εξωτερική πολιτική. Σοβαρά ζητήματα πέρα από την διανοητική ενόραση των σημερινών leaders της Γερμανίας.
Θα χρειαστεί επίσης μία συνολική εκκαθάριση της ηγεσίας της ΕΚΤ, η οποία είναι προσκολλημένη στο θεότρελο δόγμα ότι η νομισματική πολιτική μπορεί να διαχωριστεί από τις λοιπές έκτακτες λειτουργίες και η οποία επέλεξε την περασμένη ακριβώς εβδομάδα για να αυξήσει ξανά τα επιτόκια και να σπάσει τα δόντια της Ισπανίας. Το έκανε γνωρίζοντας ότι το Euribor έτους που χρησιμοποιείται σε περισσότερο του 90% των ισπανικών υποθηκών θα πρέπει να αυξηθεί ακολουθώντας τα επιτόκια του ευρώ. Όπως το έθεσε ένας Ισπανός σχολιαστής, ο Eurotower στην Φρανκφούρτη θα πρέπει να κατεδαφιστεί και το έδαφος να καλυφθεί με αλάτι.
Αν ο διοικητής της Banco de Espana υποστήριξε πραγματικά αυτή την αύξηση (ομόφωνη υποτίθεται) θα πρέπει να συρθεί μπροστά σε ένα δικαστήριο για να δώσει εξηγήσεις για αυτή την τρέλα: Αν οι αρχές της ΕΕ έχουν αντιρρήσεις θα πρέπει να τους λεχθεί ξεκάθαρα ότι η Ισπανία είναι ένα μεγάλο και αρχαίο κυρίαρχο έθνος που αντιμετωπίζει μια κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και θα πράξει όπως νομίζει ότι είναι ορθό.
Που είναι η απειλή του πληθωρισμού; Η Μ1 χρηματική παροχή της ευρωζώνης μειώθηκε σε μηνιαία βάση τους τελευταίους δύο μήνες, με πιο έντονες μειώσεις στην περιφέρεια. Η ετήσια Μ1 ανάπτυξη πέφτει, δεν αυξάνει: ήταν 2.9% τον Μάρτιο, 1.6% τον Απρίλη και 1.2% τον Μάιο. Ο Μ3 αυξήθηκε με ρυθμό 2.2% τους τελευταίους 3 μήνες.
Τα δεδομένα PMI για την Ιταλία και την Ισπανία έπεσαν κάτω από το κατώφλι ύφεσης. Ο παγκόσμιος δείκτης PMI της Goldman Sachs δείχνει ότι το 80% του κόσμου γέρνει σε μία κάθοδο, συμπεριλαμβανομένων της Ινδίας και της Κίνας. Οι εξαγωγές της Ταϊβάν στην Κίνα βυθίστηκαν 12% τον Ιούνιο σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα.
Τα καταστροφικά δεδομένα για την αγορά εργασίας στις ΗΠΑ που δημοσιεύτηκαν την περασμένη Παρασκευή δεν αφήνουν περιθώριο αμφιβολιών ότι οι ΗΠΑ παραμένουν παγιδευμένες στην ύφεση. Η ανεργία U6 ανέβηκε από το 15.8% στο 16.2% τον Ιούνιο. Οι εργαζόμενοι μειώθηκαν κατά 1/4 του εκατομμυρίου φθάνοντας τα 153.4 εκατομμύρια. Ο μέσος χρόνος εύρεσης νέας εργασίας έσπασε το καινούργιο ρεκόρ των 39.8 εβδομάδων. Τα ωρομίσθια μειώθηκαν, οι ώρες εργασίας ομοίως. Η αναλογία εργαζομένων - πληθυσμού έφθασε στο νέο ελάχιστο του 58.2%.
Δεν είναι η στιγμή να αυξήσει η ΕΚΤ τα επιτόκια. Επαναλαμβάνει το λάθος των μέσων του 2008 όταν σκλήρυνε στην τελική φάση ενός πετρελαϊκού σοκ την στιγμή που η μισή ευρωζώνη ήταν ήδη σε ύφεση. Η πρώτη φορά είναι απροσεξία, η δεύτερη όμως δεν συγχωρείται.
Η Ιταλία απέφυγε έως τώρα την δίνη παρόλο που έχασε 30% σε ανταγωνιστικότητα εργασίας έναντι της Γερμανίας στην ΕΕ. Έχει μικρότερο ιδιωτικό χρέος σε σχέση με τους υπόλοιπους G7. Οι τράπεζές της απέφυγαν τις φούσκες των ΗΠΑ και του Club Med. Ωστόσο, δανείζουν το ιταλικό κράτος, τον τρίτο μεγαλύτερο δανειζόμενο στον κόσμο με παθητικό 120% του ΑΕΠ, και αυτό τώρα αρχίζει να αποτελεί πρόβλημα. Παρόλο που το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ιταλίας, 4.7% του ΑΕΠ, δείχνει μικρό, δεν είναι μικρό όταν συνδυάζεται με μία θνησιγενή οικονομία, αυξανόμενα επιτόκια και το μέγεθος του συσσωρευμένου χρέους.
Το ιταλικό ΑΕΠ δεν μεγαλώνει εδώ και μια δεκαετία. Η επίσημη πρόβλεψη είναι 1.1% για το τρέχων έτος, 1.3% για το 2012 και 1.5% για το 2013, όμως οι εξωτερικοί αναλυτές προβλέπουν μικρότερους ρυθμούς.
Ο David Owen από το Jefferies Fixed Income αναφέρει ότι "ο ελέφαντας στο δωμάτιο" είναι ότι οι πληρωμές των τόκων του ιταλικού χρέους θα εκραγούν μέσα σε 3 ή 4 χρόνια αν το κόστος δανεισμού ανέλθει στις 200 ή 300 μονάδες βάσεις. Η φαινομενικά σταθερή πορεία του χρέους θα αποκτήσει ένα εντελώς διαφορετικό σχήμα. Αυτός είναι ο φόβος που καταδιώκει τώρα τις αγορές.
Είναι σχεδόν άνευ σημασίας να καθοριστεί γιατί ξέσπασε η μετάδοση αυτή. Μπορείς να κατηγορήσεις την Moody's για τις υποβαθμίσεις της Πορτογαλίας, ή μπορείς να κατηγορήσεις τον γερμανικό πόλεμο εναντίον των ιδιωτών επενδυτών που εξώθησε την Moody's στο να αντιδράσει κατ' αυτό τον τρόπο. Τα βαθύτερα αίτια βρίσκονται στον συνολικό σαραβαλιασμένο μηχανισμό που δημιουργήθηκε με την διαδικασία του Μάαστριχ στις αρχές του '90.
Μια συνολική ισχυρή ανάκαμψη θα μπορούσε να μετριάσει όλο αυτό. Πέντε χρόνια εύκολου χρήματος από την ΕΚΤ για να αποδυναμωθεί το υπερεκτιμημένο ευρώ και για να εμποδίσει τον αποπληθωρισμό του χρέους θα ήταν ένα καλό σημάδι. Χωρίς αυτά τα δύο, η Ιταλία και η Ισπανία μπορούν να ελπίζουν μόνο σε ένα θαύμα.
Διαβάστε όλα τα ενδιαφέροντα άρθρα της Ανάλυσης, της Ανάλυσης ΙΙ, της Ανάλυσης ΙΙΙ και της Ανάλυσης IV.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου