Σε προηγούμενα posts μίλησα για την έλλειψη πρώτων υλών ως παράγοντα ανάσχεσης της παγκόσμιας ανάπτυξης. Έχω παραλείψει να μιλήσω όμως για έναν ακόμη σημαντικό παράγοντα που παίζει ρυθμιστικό ρόλο στην παραγωγή. Δεν είναι άλλος από τον αριθμό του ενήλικου πληθυσμού στις αναπτυγμένες χώρες. Πρόσφατα διάβασα ένα άρθρο του Spengler στους Asia Times Online που πραγματεύεται αυτό ακριβώς το ζήτημα. Στην συνέχει παραθέτω ένα απόσπασμα.
Κανένας άνθρωπος δεν αποτελεί απομονωμένη οντότητα. Το καταναλωτικό μας καλάθι περιλαμβάνει τις προσπάθειες εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων απ' όλο τον κόσμο και το δικαίωμά μας να καταναλώνουμε εξαρτάται από την ικανότητά μας να πουλάμε σε εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Μέσα στον 21ο αιώνα ο αριθμός των ενηλίκων στις αναπτυγμένες και παραγωγικές χώρες θα συρρικνωθεί περίπου κατά 1/3. Όλοι μας θα καταστούμε φτωχότεροι,
Οι άνθρωποι που αποκομίζουν κέρδη για τις επιχειρήσεις, πληρώνουν φόρους στις κυβερνήσεις, αγοράζουν σπίτια και αυτοκίνητα ή πηγαίνουν διακοπές θα είναι λιγότεροι κατά 1/3 σε σχέση με σήμερα. Αρχίζοντας περίπου το 2015, ο ενήλικος πληθυσμός θα αρχίσει να φθίνει κατά περίπου 2% κάθε χρόνο. Η παραγωγικότητα στις βιομηχανικές χώρες (εξαγόμενο ανά εργαζόμενο) αυξήθηκε λίγο περισσότερο από 2% από το 2000 σύμφωνα με το The Conference Board [1], και επομένως μία πτώση κατά 2% στον εργαζόμενο πληθυσμό σημαίνει ότι το εξαγόμενο θα παραμείνει σχεδόν σταθερό στις αναπτυγμένες χώρες.
Η ανάπτυξη στον βιομηχανοποιημένο κόσμο θα σταματήσει και τα κρατικά έσοδα θα λιμνάσουν την στιγμή ακριβώς που οι κυβερνήσεις τα έχουν περισσότερο ανάγκη. Το 2010, το 24% του πληθυσμού στις αναπτυγμένες χώρες βρίσκονταν στην μη παραγωγική τρίτη ηλικία. Μέχρι το 2030 ο αριθμός αυτός θα φθάσει το 30% και μέχρι το 2040, το 42%. Οι δαπάνες για τις συντάξεις και τα συστήματα υγείας θα αυξηθούν ραγδαία κυρίως στiς γοργά γηράσκουσες Ευρώπη και Ιαπωνία. Οι φόροι θα αυξηθούν δραματικά προκειμένου να υποστηριχθούν οι συνταξιούχοι, γεγονός που σημαίνει ότι το μετά φόρων εισόδημα θα πέσει. Στο διάγραμμα που ακολουθεί αναπαρίστανται η μεταβολή του ενήλικου πληθυσμού στην Ιαπωνία (μπλε), στις ΗΠΑ (κόκκινο) και στην Ευρώπη (πράσινο) θέτοντας τον πληθυσμό και των τριών αυτών περιοχών ίσο με 100 το 2000.
Η Αμερική όμως αποτελεί την μεγάλη εξαίρεση στην παγκόσμια τάση (παρατηρείστε στο διάγραμμα ότι μέχρι το 2050 η Αμερική έχει προβλεπόμενη αύξηση του ενήλικου πληθυσμού ίση με 20%).
Ο υψηλός αριθμός γεννήσεων στην Αμερική ίσως να συνιστά μία αμφισβητούμενη ευλογία και μπορεί βεβαίως να μην διατηρηθεί καθώς εξαρτάται από τους Ισπανούς μετανάστες. Μέχρι το 2050, οι προερχόμενοι από την Ευρώπη Αμερικάνοι θα συνιστούν το μισό του συνολικού πληθυσμού. Οι Ισπανοί μετανάστες προέρχονται δυσανάλογα από τα φτωχότερα και λιγότερα μορφωμένα στρώματα της κοινότητας των Μεξικανών και των Κεντροαμερικάνων και μπορεί να μην ενσωματωθούν στην Αμερική τόσο καλά όσο άλλοι μετανάστες στο παρελθόν. Παρόλα αυτά υπάρχουν άλλες πηγές συνεισφοράς στο θετικό δημογραφικό ισοζύγιο των Αμερικάνων. Οι Ευαγγελιστές Χριστιανοί που συνιστούν περίπου το 1/4 των Αμερικάνων έχουν ένα ρυθμό γονιμότητας της τάξης του 2.6 που είναι αρκετά πάνω από τον ρυθμό συντήρησης του πληθυσμού.
Η Αμερική, ο Καναδάς και η Αυστραλία είναι οι πιο ευνοημένες χώρες. Πρόκειται για τα μοναδικά βιομηχανικά κράτη στα οποία αξίζει να επενδύσει κανείς σε μακροπρόθεσμη βάση. Όμως η δημογραφική πτώση στον υπόλοιπο ανεπτυγμένο κόσμο θα τα επηρεάσει και αυτά. Θα υπάρχουν λιγότεροι άνθρωποι για να αγοράσουν τα αμερικάνικα εξαγώγιμα προϊόντα και λιγότεροι προμηθευτές νέων προϊόντων στην άλλη άκρη του Ατλαντικού.
Όμως τι θα συμβεί στο αναπτυσσόμενο κόσμο; Ο ενήλικος πληθυσμός της Κίνας θα πέσει από τα 915εκ. το 2010 στα μόνο 682εκ. το 2050, δηλ. περισσότερο από το 1/3. Ο ενήλικος πληθυσμός της Ινδίας θα αυξηθεί κατά 1/3, όμως μένει να δούμε πόσοι από αυτούς θα ενσωματωθούν στο τεχνολογικό ρεύμα της χώρας και πόσοι θα παραμείνουν εγκλωβισμένοι στην φτώχεια. Η Αφρική, η Λ. Αμερική και ο Αραβικός κόσμος δεν συνεισέφεραν ποτέ στην παγκόσμια οικονομία παρά μόνο σε πρώτες ύλες και η παραγωγικότητα των πολιτών τους απλά δεν αποτελεί παράγοντα στον μελλοντικό ορίζοντα.
Η φούσκα η οποία έσκασε το 2008 ήταν η συλλογική ψευδαίσθηση των βιομηχανικών κρατών ότι θα μπορούσαν να παράγουν υψηλές αποδόσεις από επενδύσεις παρόλη την επικείμενη πτώση του αριθμού των ανθρώπων που παράγουν αυτές τις αποδόσεις.
Τώρα η ψευδαίσθηση είναι νεκρή και οι πολίτες των βιομηχανικών κρατών δεν έχουν άλλη επιλογή από το να αποδεχθούν μειωμένες αποδόσεις από τις επενδύσεις, λιγότερη κρατική πρόνοια και μια γενικότερα φτωχότερη ύπαρξη. Από το Wisconsin State House στο Palazzo Montecitorio στην Ρώμη, η μόνη ερώτηση πλέον είναι το πόσο γρήγορα οι κυβερνήσεις θα προχωρήσουν σε περικοπές και σε ποιον θα απευθυνθούν γι' αυτές.[...]
Σημείωση
1. 2011 Productivity Brief – Key Findings, The Conference Board, 2011.
Διαβάστε όλα τα ενδιαφέροντα άρθρα της Ανάλυσης, της Ανάλυσης ΙΙ, της Ανάλυσης ΙΙΙ και της Ανάλυσης IV.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου