Για να μπορέσει κανείς να οδηγηθεί σε ασφαλή συμπεράσματα, καθώς επίσης στην περιγραφή του προβλήματος της Ελλάδας,οφείλει να ξεκινήσει από την εποχή πριν την εισαγωγή του Ευρώ.
Τότε τα νομἰσματα των χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου υποτιμούταν διαρκώς, επειδή οι κεντρικές τράπεζες τους«τύπωναν» συνεχώς νέα χρήματα – με αποτέλεσμα να διατηρούνται υψηλά τα επιτόκια δανεισμού (υπενθυμίζουμε εδώ ότι η υποτίμηση είναι ένα είδος φορολόγησης,κυρίως των ασθενών εισοδηματικών τάξεων).
Όταν υιοθετήθηκε το κοινό νόμισμα, η κατάσταση άλλαξε ριζικά – ειδικά στον τομέα των επιτοκίων. Με εξαίρεση την Ελλάδα λοιπόν,στην οποία μόνο ο δημόσιος τομέας εκμεταλλεύθηκε την πτώση των επιτοκίων αυξάνοντας το δανεισμό του, σε όλες τις υπόλοιπες χώρες διογκώθηκε κυρίως ο ιδιωτικός δανεισμός (τράπεζες, επιχειρήσεις, νοικοκυριά).
Έτσι, οδηγηθήκαμε στη σημερινή κρίση χρέους της Ευρωζώνης, η οποία οφείλεται στην υπερχρέωση του ιδιωτικού τομέα (πάντοτε με εξαίρεση την Ελλάδα) - σαν αποτέλεσμα αφενός μεν της μη ισορροπημένης κατανομής ελλειμμάτων και πλεονασμάτων, αφετέρου της πολιτικής χρήματος (υπερβάλλουσα ρευστότητα στις ελλειμματικές οικονομίες, μέσω της παραγωγής χρημάτων, με τη βοήθεια του δανεισμού εκ μέρους των τραπεζών).
Στα πλαίσια αυτά, με σκοπό τη διάσωση του ιδιωτικού τομέα και κυρίως των τραπεζών, ο δημόσιος τομέας αναγκάσθηκε να «επωμισθεί» χρέη – με αποτέλεσμα το δημόσιο χρέος της Ιρλανδἰας, για παράδειγμα, να ανέλθει στο 110% του ΑΕΠ της (θα συνεχίσει να αυξάνεται),από μόλις 30% πριν την κρίση (το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ισπανἰας σήμερα απειλείται με κατάρρευση – αφού τα κόκκινα δάνεια των τραπεζών υπολογίζεται πως ξεπερνούν τα 200 δις €,από «μόλις» 134,1 δις € το Νοέμβρη του 2011).
Η κρίση λοιπόν της Ευρωζώνης ήταν(είναι) το αποτέλεσμα των πολύ υψηλών ιδιωτικών χρεών, τα οποία τελικά εκβάλλουν στα δημόσια – μέσω της διάσωσης των τραπεζών, της ανεργίας, της ύφεσης κλπ.
Αντίθετα, η κρίση της Ελλάδας οφείλετο στο δημόσιο τομέα της – ενώ ο ιδιωτικός ήταν απόλυτα υγιής. Σύμφωνα όμως με την οικονομική θεωρεία, μία ιδιωτική κρίση χρέους είναι πολύ πιο δύσκολο να επιλυθεί, από μία κρίση δημοσίου χρέους – η οποία είναι πάρα πολύ εύκολη στην διαχείριση της, αφού αρκεί ο περιορισμός των δαπανών και η ορθολογική αύξηση της φορολόγησης.
Απλούστερα, τα χρήματα βρίσκονται μέσα στη χώρα, αλλά είναι λάθος κατανεμημένα – οπότε αρκεί η σωστή κατανομή τους, για να λυθεί το πρόβλημα.
Στο παράδειγμα της Ελλάδας, γνωρίζοντας ότι το ιδιωτικό χρέος της ήταν μόλις170% του ΑΕΠ της, ενώ το δημόσιο 160% (συνολικό 330%), αρκούσε να αυξηθεί το ιδιωτικό στα 250% (μέσω επενδύσεων των ιδιωτών σε κρατικές εταιρείες,ακίνητα κλπ.), για να περιορισθεί το δημόσιο στο 80% του ΑΕΠ της.
Η επίλυση μίας κρίσης ιδιωτικού χρέους είναι όμως πολύ πιο δύσκολη – αφού απαιτεί πλεονασματικά ισοζύγια εξωτερικών συναλλαγών (αύξηση των εξαγωγών,μείωση των εισαγωγών, εσωτερική υποτίμηση κλπ.), για μεγάλες χρονικές περιόδους (ενδιαφέρουσα είναι εδώ η περίπτωση της Τουρκίας η οποία, μετά την εισβολή του ΔΝΤ και τη λεηλασία της, παράλληλα με τη φούσκα ακινήτων, έχει τεράστιο πρόβλημα στο εξωτερικό της ισοζύγιο - με αποτέλεσμα οι τράπεζες της να προσπαθούν με κάθε τρόπο να προσελκύσουν εκείνους τους πολίτες, οι οποίοι κατέχουν χρυσό, να τον καταθέσουν σε λογαριασμούς, με στόχο την αντιμετώπιση των ελλειμμάτων του ισοζυγίου).
Η Γερμανία τα κατάφερε μετά το 2000 (τότε οι άνεργοι Γερμανοί ξεπερνούσαν τα 5 εκ.), μειώνοντας επί δέκα έτη τις αμοιβές των εργαζομένων της και αυξάνοντας τις εξαγωγές της, εις βάρος των <<εταίρων της>>. Εν τούτοις, αφενός μεν ήταν η μοναδική που το επεδίωκε τότε, αφετέρου δε συνέβη σε εποχή παγκόσμιας ανάπτυξης.
Σήμερα οι συνθήκες είναι εντελώς διαφορετικές – όχι μόνο λόγω της υφιστάμενης παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, αλλά και επειδή είναι πολλές οι χώρες, οι οποίες πρέπει να προσπαθήσουν να λύσουν τα προβλήματα του ιδιωτικού χρέους τους, αυξάνοντας τις εξαγωγές τους εις βάρος των άλλων. Ειδικά όσον αφορά την Ελλάδα,
(α) μετά το εγκληματικό PSI, το οποίο οδήγησε στη χρεοκοπία τις τράπεζες, σε συνδυασμό με
β) την καταδίκη της εκ μέρους του ΔΝΤ σε μία διαρκή ύφεση, η οποία έχει προκαλέσει τεράστια προβλήματα στον ιδιωτικό της τομέα, καθώς επίσης
(γ) λόγω των συνεχών μνημονίων, τα οποία αφενός μεν απομυζούν την οικονομία, αφετέρου βυθίζουν στην απαισιοδοξία τους πολίτες της
(δ) σαν αποτέλεσμα της εκροής των τραπεζικών καταθέσεων στο εξωτερικό, ύψους άνω των 100 δις € και
(ε) της επιβάρυνσης του προϋπολογισμού της (2012) με τα χρέη των τραπεζων, ύψους περί τα 49 δις € (με ακόμη περισσότερα αργότερα),
η κατάσταση έχει μάλλον οδηγηθεί στο απροχώρητο - πολύ φοβόμαστε, με ελάχιστες πλέον δυνατότητες εξόδου της από την κρίση, ως μία ελεύθερη, δημοκρατική και ανεξάρτητη χώρα (εάν υποθέσουμε πως θα αποφευχθεί τελικά ο εμφύλιος πόλεμος, ο οποίος συνήθως αποτελεί το προοίμιο της εγκατάστασης απολυταρχικών καθεστώτων).
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου