Οι αποφάσεις που πάρθησαν την Παρασκευή από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα καταστήσουν λίγο καλλίτερη την οικονομική διακυ- βέρνηση της Ευρώπης, ιδιαίτερα εντός της Ευρωζώνης. Η χρηματο- πιστωτική κρίση που έχει πλήξει διάφορες ευρωπαϊκές χώρες θα μπορέσει να αντιμετωπιστεί με πιο δραστικές παρεμβάσεις απ' ότι έως τώρα. Η δημιουργία νέων εστιών κρίσης θα είναι λιγότερο πιθανή χάρη στην ενδυνάμωση της αποτρεπτικής πειθαρχίας. Θα είναι πιο δύσκολο για μία χώρα να παραμείνει επί μακρόν σε κατάσταση ανισορροπίας, με κίνδυνο την επέκταση της ανισορροπίας και σε άλλες χώρες, καθώς τώρα έχει πλέον υιοθετηθεί μια πιο στενή συλλογική επίβλεψη.
Εάν στο νέο σύστημα διακυβέρνησης η σταθερότητα παραμένει αναμφίβολα ο πρωταρχικός στόχος, εκείνος της ανάπτυξης υπεισέρχεται πιο επιτακτικά απ' ότι στο παλιό σύμφωνο, που μονάχα ως λεκτικός φόρος τιμής είχε επονομαστεί "Σύμφωνο Σταθερότητα και Ανάπτυξης". Κατέστη κατανοητό ότι μία ανεπαρκής ανάπτυξη, πέρα της δημιουργίας προφανών οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων, ήταν συχνά η αιτία των ίδιων των ανισορροπιών χρηματοδότησης. Στο νέο "Σύμφωνο για το ευρώ", που φέρει την υπογραφή των 17 χωρών της ευρωζώνης, αλλά είναι ανοικτό και στα υπόλοιπα 10 κράτη-μέλη της ΕΕ (6 έχουν ήδη προσχωρήσει), περιγράφονται μέτρα, και διαδικασίες επιτήρησης, που στοχεύουν στην αύξηση τόσο της ανταγωνιστικότητας όσο και της απασχόλησης.
Παραμένει παρόλα αυτά μία ασυμμετρία. Οι παρεμβάσεις που θα κάνει κάθε κράτος, και τα αποτελέσματα που θα επιτύχει στο ζήτημα της σταθερότητας (βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών και χρηματοπιστωτική σταθερότητα) θα υποβάλλονται σε πιο αυστηρούς ελέγχους και κυρώσεις απ' ότι τα αποτελέσματα που θα αφορούν το θέμα της ανάπτυξης. Γι' αυτό είναι πιθανό, το νέο σύμφωνο να οδηγήσει περισσότερο στην ενδυνάμωση της σταθερότητας απ' ότι της ανάπτυξης.
Σε κάθε περίπτωση, τα εύσημα της βελτίωσης της αρχικής πρότασης της Γερμανίας και της Γαλλίας πάνε στον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Jose Mauel Baroso, και στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Herman Van Rompuy, καθιστώντας την αποδεκτή από τα υπόλοιπα κράτη-μέλη. Πέρα του ότι εκείνο το κείμενο ήταν ασαφές, θα είχε και περιορισμένη αξιοπιστία. Πραγματικά, η ενίσχυση των δεσμεύσεων που θα αναλαμβάνονταν θα ήταν καθαρά διακρατικό ζήτημα, και επομένως θα ενέπιπτε στην "συνωμοτική ανταλλαγή διευκολύνσεων" ανάμεσα στα κράτη μέλη, χωρίς την διαμεσολάβηση της Επιτροπής και του Δικαστηρίου Δικαιοσύνης. Επιπλέον, η πρόταση προέρχονταν από δύο χώρες, που αν και ήταν οι κύριοι δημιουργοί του "Συμφώνου Σταθερότητας" το 1997, το παρέβησαν και οι δύο το 2003, όταν άσκησαν πιέσεις ώστε το Ecofin να μην υιοθετήσει τις συστάσεις της Επιτροπής. Παραμένει, μερικώς βεβαίως, και στην έκδοση της Παρασκευής το πρόβλημα της αξιοπιστίας της πραγματικής ενίσχυσης, όμως σε κάθε περίπτωση όχι στον βαθμό που υπήρχε στο γαλλογερμανικό σχέδιο.
Δύο στοιχεία του νέου συμφώνου που ευνοούν την ανάπτυξη αξίζουν να επισημανθούν. Αναγνωρίστηκε τελικά ότι ένα από τα λίγα ξεκάθαρα διεγερτικά της ανάπτυξης είναι η υποστήριξη της κοινής αγοράς στην ΕΕ. Οι αρχηγοί των κρατών δεσμεύτηκαν να υποστηρίξουν τις προτάσεις της Επιτροπής όσον αφορά το Single Market Act που θα παρουσιαστούν εσπευμένα τον Απρίλιο από την Επιτροπή.
Επιπλέον, στο "Σύμφωνο για το ευρώ", το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προσχώρησε για πρώτη φορά στην στρατηγική του συντονισμού της φορολογίας, με μια πραγματιστική και όχι ανταγωνιστική (βάσει της επιθυμίας των καρτών μελών να διατηρήσουν την φορολογική τους κυριαρχία που έχουν την ψευδαίσθηση ότι έχουν) ρύθμιση. Ανοίγεται έτσι ένα καινούργιο κεφάλαιο που θα αποδειχθεί ουσιώδες στην απλοποίηση των φορολογικών υποχρεώσεων των εταιριών. Θα αποτελέσει όμως και ανάχωμα στην φορολογική τιμωρία της εργασίας σε σχέση με παραγωγικούς παράγοντες όπως το κεφάλαιο, που χάρη στην μεγάλη κινητικότητα, εκμεταλλεύεται τον ανεξέλεγκτο φορολογικό ανταγωνισμό. Ανοίγονται συνεπώς νέοι ορίζοντες για την ανάπτυξη, την απασχόληση, την κοινωνική ισότητα, και σε τελική ανάλυση, για την ίδια την αποδοχή της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης εκ μέρους των πολιτών.
του Mario Monti
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου