Το πετρέλαιο οδηγεί τις τιμές των τροφίμων και είναι η αιτία για τις εξεγέρσεις


Σήμερα θα ασχοληθούμε με την συσχέτιση της μεταβολής της τιμής του πετρελαίου και της αντίστοιχης των δημητριακών που αποτελούν μία από τις κυριότερες ενεργειακές πηγές του ανθρώπου όσον αφορά την κάλυψη των διατροφικών του αναγκών.

Το γράφημα που έφτιαξα με στοιχεία της EIA για το πετρέλαιο και του FAO για τις τιμές των δημητριακών αναπαριστά τις μεταβολές των τιμών των δύο αυτών αγαθών έχοντας θέσει και για το πετρέλαιο και για τα δημητριακά τιμή εκκίνησης ίση με 100 την 1 Ιανουαρίου του 2007. Έχουμε λοιπόν κοινή τιμή εκκίνησης και από εκεί και πέρα μπορούμε, στην πορεία των μηνών, να συγκρίνουμε τις ποσοστιαίες μεταβολές τους και να εξάγουμε συμπεράσματα του κατά πόσο η μεταβολή της τιμής του ενός επηρρεάζει την μεταβολή της τιμής του άλλου.

Το πρώτο γενικό συμπέρασμα είναι ότι οι τιμές των δημητριακών και του πετρελαίου μεταβάλλονται με σύμφωνο τρόπο. Όταν αυξάνουν οι μεν αυξάνουν και οι δε. Λογικό αφού πλέον στον αγροτικό κόσμο τα πάντα εξαρτώνται από το πετρέλαιο: τα μηχανήματα, τα λιπάσματα, τα εντομοκτόνα, η άδρευση, η αποξύρρανση, η επεξεργασία και η μεταφορά των αγροτικών προϊόντων.

Το δεύτερο και ιδιαίτερα ανησυχητικό συμπέρασμα είναι η μειωμένη ευαισθησία των τιμών των δημητριακών σε σχέση με τις τιμές του πετρελαίου. Έτσι βλέπουμε ότι ενώ το 2008 το πετρέλαιο αύξησε την τιμή του κατά 150%, τα δημητριακά την αύξησαν μόνο κατά 60%. Αυτό είναι καλό βέβαια αλλά υπάρχει ένα λεπτό σημείο. Μειωμένη ευαισθησία σημαίνει ότι οι τιμές των δημητριακών ανταποκρίνονται με αυξημένη αδράνεια όχι μόνο στις αυξήσεις του πετρελαίου αλλά και στις μειώσεις. Έτσι όταν το πετρέλαιο έπεσε στο ελάχιστο τον Ιανουάριο του 2009 κατά 74% της μέγιστης τιμής που είχε τον Ιούλιο του 2007, τα δημητριακά έπεσαν από την μέγιστη τιμή τους τον Απρίλιο του 2008 στην ελάχιστη τον Ιούνιο του 2010 καταγράφοντας μία πτώση μόνο κατά 43%. Μάλιστα η ελάχιστη τιμή επιτεύχθηκε δύο χρόνια αργότερα. Η αδράνεια της μειωμένης ευαισθησίας είχε σαν αποτέλεσμα τη περαιτέρω μείωση της τιμής των δημητριακών ακόμα και την περίοδο που οι τιμές του πετρελαίου ανέβαιναν.

Συνεπώς έχουμε επίδραση όχι μόνο στο μέγεθος της μεταβολής αλλά και στην καθυστερημένη ανταπόκριση.

Όμως από τον Νοέμβριο του 2010 βλέπουμε πλέον ότι οι ποσοστιαίες μεταβολές των τιμών πετρελαίου και δημητριακών σχεδόν ταυτίζονται και η αδράνεια των τελευταίων παύει να υφίστανται. Εδώ έρχεται στο προσκήνιο το ζήτημα της παραγωγής του βιοκαυσίμου. Μια έλλειψη πετρελαίου, αυξάνει τις τιμές του πετρελαίου ωθώντας κάποιες χώρες στην αντικατάστασή του από το βιοκαύσιμο που πλέον αυξάνει τις τιμές των ειδών διατροφής. Πρόκειται για μια πολύ επικίνδυνη κατάσταση καθώς όχι μόνο κινδυνεύουμε να ξεμείνουμε από πετρέλαιο αλλά και από τρόφιμα. Οι πολύ μεγαλύτερες αυξήσεις του πετρελαίου οφείλονται, όπως εξήγησα εδώ, στο ότι το "εύκολο" πετρέλαιο τελειώνει. Μήπως τελικά τελειώνουν και τα "εύκολα" τρόφιμα, δηλ. τα τρόφιμα που παράγονται με την χρήση τεραστίων ποσοτήτων λιπασμάτων και μικροβιοκτόνων και με τεράστιες γεωργικές μηχανές;

Για να αντιμετωπιστεί το τεράστιο αυτό πρόβλημα θα πρέπει να αποπετρελαιοποιήσουμε την γεωργία. Ο όρος είναι δικός μου βεβαίως και αναφέρεται στην στροφή στις βιολογικές καλλιέργειες που δεν θα απαιτούν λιπάσματα και μικροβιοκτόνα (τουλάχιστον όχι όσο οι σημερινές καλλιέργειες).

 Σε διαφορετική περίπτωση ίσως οι δεκάδες των νεκρών από τις εξεγέρσεις στον αραβικό κόσμο θα είναι μόνο η αρχή μια εφιαλτικής δεκαετίας.

Διαβάστε ακόμα εδώ για το αν τελικά το ουράνιο είναι προπομπός του πετρελαίου.

Σχόλια