Στο post αυτό από άρθρο της Elena Pustovoitova στο Strategic Culture γίνεται λόγος για την περίεργη ισχύ των Οίκων Αξιολόγησης και το πως αυτοί μπορούν ακόμη και να εκμηδενίσουν την κυριαρχία ολόκληρων κρατών.
Η ιστορία της συλλογής δεδομένων για τις ανάγκες του ιδιωτικού τομέα στις ΗΠΑ είναι σχετικά μικρή. Η κατάρρευση της αγοράς των μετοχών το 1907 ήταν το σημείο καμπής μετά το οποίο η εξάρτηση των Οίκων Αξιολόγησης (ΟΑ) από ισχυρές εταιρίες και η διαπλοκή τους με τους αξιολογούντες, κυρίως τους παίκτες των αγορών κατέστη στιγμιαία βασική πρακτική. Σήμερα, ενώ οι ΟΑ μοιράζονται δωρεάν τις βάσεις δεδομένων τους, εντούτοις χρεώνουν την απόδοση αξιολογήσεων και επομένως de facto καλούν τους εν δυνάμει πελάτες να αγοράσουν τις αξιολογήσεις τους. Με προβλέψιμο τρόπο, οι αξιολογήσεις που λαμβάνονται έτσι χρησιμεύουν για την ενίσχυση της δημόσιας εικόνας παρά για την αντανάκλαση της πραγματικής κατάστασης της εταιρίας που αξιολογείται.
Η προνομιούχα θέση των ΟΑ στερεοποιήθηκε με την απαγόρευση που επιβλήθηκε από τους οικονομικούς νομοθέτες των ΗΠΑ στην λειτουργεία ασφαλιστών και συνταξιοδοτικών funds με συσσωρευμένους πόρους ασφαλειών μεγαλύτερους του 1δις δολαρίων χωρίς την έγκριση των λεγόμενων "Στατιστικών Οργανώσεων Αξιολόγησης Αναγνωρισμένων σε Εθνικό Επίπεδο". Συνέπεια αυτής της απαγόρευσης ήταν η εμφάνιση μιας ομάδας αναγνωρίσιμων φιρμών μεταξύ των οποίων η Standard & Poors, η Moody's, η Fitch Rating και η Morningstar.
Από τις αρχές της δεκαετίας του '90 οι Οίκοι Αξιολόγησης, των οποίων η αρχική ανεξαρτησία ξεπουλήθηκε γρήγορα, απέκτησαν απίστευτη σημασία και απεριόριστη και ανεξέλεκτη πολιτική ισχύ. Στα μέσα του '90 για παράδειγμα η Moody's τσάκισε την προεκλογική εκστρατεία του Καναδού πρωθυπουργού Jean Chretien και εκθρόνισς τους εργατικούς από το αυστραλιανό κοινοβούλιο υποβαθμίζοντας την αξιολόγηση των χωρών τους. Εκείνη την εποχή αποτελούσε παραδοχή των ΜΜΕ ότι το Πεντάγωνο ήταν ο μοναδικός οργανισμός που μπορούσε να αντιπαρατεθεί στους αμερικάνικους Οίκους Αξιολόγησης δεδομένου ότι και οι δύο είχανε την δύναμη να σβήνουν κυρίαρχα κράτη από τον παγκόσμιο χάρτη, αν και με διαφορετικό τρόπο ο καθένας.
Η πρόσφατη χρηματοπιστωτική κρίση εξέθεσε τον αμφισβητούμενο ρόλο που οι ΟΑ διαδραματίζουν στην παγκόσμια οικονομία. Η Standard & Poor's για παράδειγμα, εκτέθηκε μετά την κατάρρευση της Enron. Μια έρευνα του αμερικάνικου Κογκρέσου απεκάλυψε ότι η Standard & Poor's και η Moody's - το αρχηγικό ζευγάρι στην αμερικάνικη βιομηχανία αξιολογήσεων - προφασίστηκε την παράβλεψη αποδείξεων οικονομικών τεχνασμάτων μέσω τον οποίων υποκινήθηκε η κρίση και έλαβε ανταλλάγματα από τους επενδυτές για την χαλάρωση των κριτηρίων.
Σύμφωνα με την εφημερίδα Neue Zurcher Zeitung μερικές μέρες πριν ο διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Οικονομικών του Αμβούργου καθηγητής Thomas Straubhaar έκανε έκληση για χειραγώγηση της επιρροής των ΟΑ. Ο Straubhaar πιστεύει ότι κυρίως οι αμερικάνικοι ΟΑ είναι εκτός τόπου και χρόνου όσον αφορά την ευρωπαϊκή οικονομία και θέτουν συστηματικά σε κίνδυνο την οικονομική σταθερότητα. Κριτικάρωντας τους ιδιωτικούς ΟΑ ως μία αρνητική κληρονομιά της δεκαετίας τοy '90 υπαινίσσεται ότι έχει έρθει ο καιρός να απελευθερωθούν οι οικονομίες σε παγκόσμιο επίπεδο από tις επιβαλλόμενες από τις ΗΠΑ πιστωτικές αξιολογήσεις. Πραγματικά υπάρχουν πολλά επιχειρήματα που συνηγορούν υπέρ τhς άποψεις ότι οι ΟΑ τείνουν να δημιουργούν νέα προβλήματα αντί να βοηθούν στην επίλυση των υπαρχόντων. Για παράδειγμα στην περίπτωση της Ελλαδας που βρίσκεται στα πρωτοσέλιδα, η Standard & Poors προκάλεσαι έναν νέο γύρο μαζικών διαμαρτυριών και κινδυνολογίας αφαιρώντας σε μία κίνηση 3 μονάδες από την εθνική αξιολόγηση της χώρας.
Η Fitch εξέδωσε προειδοποίηση σύμφωνα με την οποία το δημόσια χρέος των ΗΠΑ θα μπει σε αρνητική παρακολούθηση εκτός και αν το όριο του ομοσπονδιακού χρέους τεθεί σε υψηλότερο επίπεδο μέχρι τις 2 Αυγούστου. Αυτό θα μπορούσε να εκληθφεί ως υπεύθυνη συμπεριφορά προς την παγκόσμια οικονομία. Ωστόσο το ερώτημα που δημιουργείται είναι ποια συμφέροντα κρύβονται πίσω από την πίεση για μεγαλύτερη υπερχρέωση των ΗΠΑ. Η αύξηση του ορίου θα επιτρέψει στην Washington να τροφοδοτήσει τον προϋπολογισμό εκδίδωντας ακόμη περισσότερα ομόλογα διεθνώς με μοναδικό κόστος αυτό της εκτύπωσης. Με αυτό τον τρόπο ο προϋπολογισμός των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου kai του κομματιού της Άμυνας, θα συνεχίσει να αυξάνεται για πάντα ή τουλάχιστον όσο το αμερικάνικο δολάριο θα διατηρεί το περίεργο status του παγκόσμιου νόμισματος. Ο εκπρόσωπος της Fitch, A. Colquhoun που διατύπωσε την απειλή για την αξιολόγηση των ΗΠΑ εξέφρασε αμέσως και την πεποίθησή του ότι το όριο χρέους θα ανέβει και ότι δεν υπάρχει ενδεχόμενο ενός αμερικάνικου default στον ορίζοντα.
Στην πραγματικότητα, στις 19 του Απρίλη η Standard & Poor's υποβάθμισε την πρόβλεψη των 3Α για την αμερικάνικη αξιολόγηση από σταθερή σε αρνητική και έβαλε αρνητικά πρόσημα στην US Federal Reserve και την Federal Reserve Bank της Ν. Υόρκης. Με άλλα λόγια, οι αμερικάνικες οικονομικές ναυαρχίδες κάνουν επιδρομή στον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό, ο οποίος τυγχάνει να αποτελεί τον παραδοσιακό τους στόχο.
Το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα βρίθει από παράσιτα τα οποία καταφέρνουν να ευημερούν χάρει στις αποκαλούμενες αξιολογήσεις αξιοπιστίας χρέους τραπεζών, εταιριών ή ακόμη και κρατών. Τα προϊόντα που διαχειρίζονται μπορούν να περιγραφούν με πολύ σοφιστικέ οικονομικούς όρους όμως στο βάθος είναι όλα χρήσιμες απομιμήσεις των, συνδεδεμένων άρρηκτα με την δυτική οικονομία, χρηματοπιστωτικών εργαλείων και χρησιμεύουν ώς οικονομικά όπλα εξαιρετικής απόδοσης ενάντια στους μικρούς και μεγάλους αντιπάλους.
Διαβάστε όλα τα ενδιαφέροντα άρθρα της Ανάλυσης, της Ανάλυσης ΙΙ και της Ανάλυσης ΙΙΙ.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου