Γιατί το ελληνικό χρέος είναι μη βιώσιμο, ο ρόλος των τραπεζών στην διαδικασία αυτή και ο Σαρκοζύ που περηφανεύεται για το πόσο μας χρεώνει τα δάνεια

Υπάρχει ένα ζητηματάκι που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής για το πως λειτουργεί το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Ας τα πάρουμε από την αρχή.

Όταν ένα κράτος χρειάζονταν χρήματα τι έκανε τον παλιό καλό καιρό; Τύπωνε χρήμα. Και τι γινόταν όταν τύπωνε χρήμα; Απλό, πληθωρισμός. Δηλ. αυξάνονταν το διαθέσιμο χρήμα οπότε και οι τιμές των προϊόντων αυξάνονταν ώστε το σύνολο των πόρων να αντιστοιχεί στο σύνολο του χρήματος. Παράλληλα το κράτος αύξανε τους μισθούς και εξισορροπούνταν η κατάσταση. Με απλά λόγια όταν έχεις ένα μήλο και 1 ευρώ τότε το 1 μήλο κοστίζει 1 ευρώ, όταν έχεις 2 ευρώ τότε το μήλο κοστίζει 2 ευρώ. Αυτό φυσικά με την προϋπόθεση ότι δεν παράγονται περισσότερα μήλα. Είναι ένα ζήτημα και αυτό την στιγμή που ο παγκόσμιος πληθυσμός αυξάνει ραγδαία (έφθασε τα 7δις) και η αύξηση της παραγωγής αδυνατεί να τον παρακολουθήσει.

Φυσικά το διαρκές τύπωμα του χρήματος δεν συνιστούσε λύση γιατί κάποια στιγμή η αύξηση του κόστους των προϊόντων δεν μπορούσε να αντισταθμιστεί από την αύξηση των μισθών. Και τότε τι γινότανε; Χμμμ...τότε ήταν καιρός για να μπει τάξη στο σύστημα και να προσαρμοστεί ώστε να γίνει πιο αποδοτικό.

Με την έλευση του ευρώ τι συνέβη; Η Τράπεζα της Ελλάδος έχασε την δυνατότητα να κόβει χρήμα και το κράτος έπρεπε πλέον να καλύψει τις δανειακές του ανάγκες καταφεύγοντας στις τράπεζες. Πλέον οι τράπεζες, οι ιδιώτες δηλ. έγιναν οι δανειστές του. Μέχρι εδώ όλα καλά. Όμως τα λεφτά που δανείζουν οι τράπεζες είναι λεφτά που δεν υπάρχουν σε φυσική μορφή, είναι προϊόν μόχλευσης. Οι τράπεζες έχουν μια βάση καταθέσεων και πάνω σε αυτήν δανείζουν. Βεβαίως υπάρχουν και οι επενδυτικές τράπεζες που επιδίδονται στο λεγόμενο shadow banking και δεν έχουν καμία καταθετική βάση. Τέτοιες τράπεζες είναι κανόνας στην Γερμανία και στην Γαλλία. Σε αυτές τις τράπεζες μια απλή αστοχία μπορεί να τις οδηγήσει σε χρεωκοπία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Dexia.

Επανέρχομαι στον δανεισμό που γίνεται μέσω χρημάτων μόχλευσης. Ποιο είναι το πρόβλημα με αυτόν; Το ότι η επίδραση στον πληθωρισμό είναι πολύ μικρότερη γιατί το χρήμα αυτό δεν διοχετεύεται απευθείας στην αγορά αλλά οδηγείται σε τραπεζικούς λογαριασμούς ή στις τσέπες μιας μειοψηφίας. Το χρήμα εξακολουθεί να διατηρεί μεγαλύτερη αξία με την πάροδο του χρόνου και το αυξανόμενο χρέος γίνεται σε βάθος χρόνου ασήκωτο. Σημειώνω χαρακτηριστικά ότι τα 1000€ το 2001 με πληθωρισμό 10% είναι σήμερα 2593,74€ ενώ με 5% 1689,89. Στην α' περίπτωση το χρήμα έχασε μεγαλύτερη αξία απ' ότι στην β' αφού αντιστοιχεί σε περισσότερα χρήματα σήμερα.

Οι τράπεζες και οι δανειστές έχουν κάθε λόγο να επιδιώκουν χαμηλό πληθωρισμό και γι' αυτό βλέπουμε την ΕΚΤ να ανεβάζει τα επιτόκια κάθε φορά που ο πληθωρισμός ανεβαίνει στην Ευρωζώνη. Έτσι δεν χάνουν την αξία τους τα χρήματα που έχουν δανείσει. Οι δανειζόμενοι όμως γονατίζουν υπό το βάρος του χρέους που αυξάνει εκθετικά χωρίς να αντισταθμίζεται από τον πληθωρισμό. Οι Γερμανοί και οι άλλες κεντρικές χώρες θέλουν να συνεχιστεί αυτή η κατάσταση. Και το ερώτημα που τίθεται είναι: Είναι βιώσιμο αυτό για το σύνολο της Ευρωζώνης;

Σαφώς και ΟΧΙ. Η περιφέρεια πνίγεται, ο πυρήνας δεν δανείζει πλέον, η ανάπτυξη πέφτει και πάει όλο το σύστημα στον πάτο. Μετά την συμφωνία της περασμένη Τετάρτης οι τράπεζες ανέβηκαν στα χρηματιστήρια και επικράτησε γενικευμένη ευφορία. Το κούρεμα του ελληνικού χρέους αποτελεί ιδανική λύση γι' αυτές. Η Ελλάδα εξακολουθεί να δανείζεται με χρήμα που προέρχεται από τον υπάρχον πλούτο των πολιτών (νέος δεν παράγεται), τα CDS δεν ενεργοποιούνται και οι Γάλλοι και Γερμανοί μπορούν να ανασάνουν για λίγο.

Το εξαγγελθέν δημοψήφισμα επαναφέρει τον κίνδυνο του ελληνικού default που κρέμεται ως δαμόκλειος σπάθη πάνω από τα κεφάλια τους. Και όμως θα πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι η Ελλάδα δεν χρειάζεται νέα δάνεια αλλά στήριξη. Χρειάζεται χρήματα που θα δοθούν στα πλαίσια της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης και όχι στα πλαίσια αποκόμισης κέρδους από το δράμα ενός ολόκληρου λαού. Μια αναπτυσσόμενη Ελλάδα που θα παράγει πλούτο είναι κερδοφόρα για όλους. Αντίθετα μια Ελλάδα που θα ξεζουμιστεί και θα γονατίσει για δεκαετίες δεν έχει να δώσει και πολλά. Εξεπλάγην όταν άκουσα τον πρόεδρο της Γαλλίας Ν. Σαρκοζύ να κομπάζεται σε τηλεοπτική συνέντευξη για το πόσο αποδίδουν τα δάνεια της χώρας του προς την Ελλάδα. Αυτή είναι η Ευρώπη; Αυτή είναι η αλληλεγγύη; Ο θανατός σου, η ζωή μου; Στις ΗΠΑ θα δάνειζε ποτέ η μία πολιτεία την άλλη περηφανευόμενη για το επιτόκιο που χρεώνει; Στην τελική αν είναι έτσι τα πράγματα τι δουλειά έχουμε εμείς σε αυτή την Ένωση που εξυπηρετεί τους Γαλλογερμανούς και εκβιάζει τους υπόλοιπους; Είναι κρίμα τό όραμα του Σούμαν για μία ενωμένη Ευρώπη να εξευτιλίζεται έτσι.

Να σημειώσω και κάτι τελευταίο. Ακούω πολλούς να λένε γιατί δεν πάμε κατευθείαν σε εκλογές χωρίς δημοψήφισμα. Η απάντηση είναι ότι ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΙΔΙΟ. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα δεσμεύει οποιαδήποτε κυβέρνηση προκύψει. Ένα ενδεχόμενο "ΟΧΙ" στην συμφωνία θα αφαιρέσει κάθε νομιμοποίηση από την όποια κυβέρνηση προκύψει να τηρήσει τα συμφωνηθέντα. Αυτή την δεδομένη στιγμή είναι κατανοητό ότι η επιστροφή σε εθνικό νόμισμα αποτελεί μια πολύ άσχημη εξέλιξη. Το να παραμένουμε όμως και ακίνητοι μέσα στα σκ...α συνιστά αργό θάνατο. Τι επιλέγουμε; Πέρνουμε το ρίσκο ή όχι; Έχουμε τα κότσια ή όχι; Το αμέσως επόμενο διάστημα θα δείξει.

Διαβάστε όλα τα ενδιαφέροντα άρθρα της Ανάλυσης, της Ανάλυσης ΙΙ, της Ανάλυσης ΙΙΙ,  Ανάλυσης IV και της Ανάλυσης V.