Το τέλος της εποχής του χρυσού

Πάνε πολλά χρόνια από την εποχή που ο θείος Σκρούτζ έψαχνε στο Κλοντάικ για χρυσό κτυπημένος και αυτός, όπως και πολλοί άλλοι, από τον πυρετό του χρυσού. Η εποχή του χρυσού, η πιο πλούσια περίοδος στην όχι και τόσο μακρά ιστορία της ανθρωπότητας, είναι μακρινό παρελθόν. Το γνωρίζουμε όλοι και δεν χρειάζεται να μας το επιβεβαιώσει κανένας.

Όμως μήπως μαζί με την εποχή του χρυσού θα αποτελεί σε λίγο παρελθόν και ο ίδιος ο χρυσός; Μια επιστημονική έρευνα του C.J.H. Hartnady στο South African Journal of Science με τίτλο "South Africa's gold production and reserves" (παραγωγή και αποθέματα χρυσού της Ν. Αφρικής) έρχεται να επικυρώσει το αυτονόητο. Ποιο είναι αυτό; Μα το ότι ο χρυσός, όπως και κάθε άλλος φυσικός πόρος, δεν είναι ανεξάντλητος και ακολουθεί και αυτός την δική του καμπύλη Hubbert όπως άλλωστε είδαμε εδώ και για το κάρβουνο της Κίνας. Μετά λοιπόν το πετρέλαιο και το κάρβουνο της Κίνας και ο χρυσός έχει την δικιά του κορυφή.

Ας δούμε όμως λίγο τα στοιχεία της έρευνας που αποτυπώνονται στο παραπάνω γράφημα⁽¹⁾ που αναπαριστά την παραγωγή χρυσού σε κιλά (kg)/έτος (yr) από τα ορυχεία του Witwatersrand, που αποτελούν την ναυαρχίδα της παραγωγής της Ν. Αφρικής.

Η καμπύλη έχει χωριστεί σε τέσσερα στάδια: 1) το αρχικό, προ ένωσης στάδιο από την ανακάλυψη των κοιτασμάτων μέχρι της δημιουργία της Ένωσης της Ν. Αφρικής 1884-1910, 2) το πρώιμο στάδιο, 1911-1951, 3) το μεταβατικό στάδιο, 1952-1965 και 4) το ύστερο στάδιο, 1966-2007. Τα δεδομένα είναι από τον ιστότοπο Chamber of Mines of South Africa. Έχει γίνει προσαρμογή των δεδομένων με γκαουσιανή (κανονική) κατανομή στο πρώιμο (γκρίζα συμπαγής γραμμή)  και στο ύστερο στάδιο (γκρίζα διακεκομμένη γραμμή).

Από το γράφημα φαίνεται η κορυφή της παραγωγής το 1970 με περίπου 1,000 τόνους χρυσού τον χρόνο. Έκτοτε η παραγωγή ακολουθεί έντονα πτωτική πορεία με εξαίρεση μερικές βραχείς περιόδους που η παραγωγή αυξάνεται λίγο.

Σύμφωνα με την προσαρμογή του ύστερου σταδίου (διακεκομμένη γραμμή), η εξάντληση θα συμβεί γύρω στο 2050, αλλά η παραγωγή θα έχει ήδη πέσει κάτω από τους 100 τόνους μέσα στην δεκαετία που διανύουμε.

Ας δούμε τώρα το παρακάτω γράφημα⁽¹⁾ που αναπαριστά τον λόγο της ετήσιας παραγωγής (p) προς την αθροιστική παραγωγή (q) σα συνάρτηση της αθροιστικής παραγωγής q σε τόνους (οριζόντιος άξονας). Η αθροιστική παραγωγή (q) είναι η συνολική ποσότητα του χρυσού που έχει εξαχθεί μέχρι την δεδομένη χρονική στιγμή στην οποία αναφέρεται η ετήσια παραγωγή (p). Στο γράφημα συνεπώς έχουμε τη καμπύλη της συνάρτησης p/q=f(q). Και εδώ οι γκρίζες καμπύλες είναι οι γκαουσιανές προσαρμογές της πρώιμης και της ύστερης περιόδου (συμπαγής και διακεκομμένη).

Τα σημεία που οι καμπύλες αυτές τέμνουν τον οριζόντιο άξονα αντιστοιχούν στα συνολικά αποθέματασε τόνους που έχει η συγκεκριμένη φλέβα χρυσού, δηλ. αυτά που έχουν εξορυχθεί συν αυτά που παραμένουν ακόμα στην φλέβα.

Βλέπουμε ότι η συμπαγής καμπύλη της πρώιμης περιόδου προεκτεινόμενη έτεμνε τον οριζόντιο άξονα γύρω στους 27,550 τόνους χρυσού. Τελικά όμως τα αποθέματα ήταν πολύ περισσότερα και ανακαλύφθηκαν την δεκαετία του 1950, λόγω όμως της δουλειάς που είχε γίνει ήδη από την δεκαετία του 1930.

Η συμπαγής καμπύλη της ύστερης περιόδου προβλέπει αθροιστική παραγωγή (συνολικό χρυσό του κοιτάσματος) 53,825 τόνους. Δεδομένου ότι η αθροιστική παραγωγή το 2007 ήταν 50,877 τόνοι, αυτό σημαίνει ότι απομένουν ακόμα μόνο 2,948 τόνοι.

Η πιθανότητα να συμβεί κάτι αντίστοιχο με αυτό της δεκαετίας του 1950 που να προσθέσει νέα κοιτάσματα στα ήδη υπάρχοντα είναι μικρή καθώς δεν υπάρχουν ενδείξεις για κάτι τέτοιο.

Η Αμερικάνικη Γεωλογική Επιθεώρηση (USGS) από την πλευρά της εκτιμά ότι τα αποθέματα της Ν. Αφρικής είναι γύρω στους 6,000 τόνους.

Η ίδια η Ν. Αφρική δεν θέλει να αποδεχθεί αυτές τις εκτιμήσεις και δίνει το αστρονομικό νούμερο των 36,000 τόνων, δηλ. το 40% των παγκόσμιων αποθεμάτων.

Με την μελέτη αυτή η Ν. Αφρική κατρακυλά από την 1η θέση στην παγκόσμια κατάταξη των χωρών με αποθέματα χρυσού στην 4η πίσω από την Αυστραλία, το Περού και την Ρωσία.

Είτε θέλει να το αποδεχθεί η Ν. Αφρική είτε όχι, θα βρεθεί αντιμέτωπη με σοβαρά περιβαντολλογικά προβλήματα στο μέλλον και είναι αμφίβολο αν της φθάνουν τα κέρδη από τον εναπομείνοντα χρυσό.

Η μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα εξαιτίας των ορυχείων με βαριά μέταλλα και υδράργυρο θα αποτελέσουν την ταφόπλακα ενός άδοξου τέλους της εποχής του χρυσού της αφρικανικής αυτής χώρας.

Διαβάστε εδώ για την κορυφή του πετρελαίου και πως το "εύκολο" πετρέλαιο τελειώνει.

Διαβάστε εδώ πως η βιοαιθανόλη θα έφτανε για 330 εκ. πεινασμένους στον κόσμο.  
Διαβάστε εδώ για το τέλος της εποχής του Σιδήρου.

---

⁽¹⁾ Κάντε κλικ στα γραφήματα για να τα δείτε σε μεγέθυνση.