Η λύση της κρίσης είναι ένα παγκόσμιο νόμισμα (ε' μέρος)

Η γέννηση του ευρώ

Αφήνουμε στην άκρη για λίγο τα SDR ώστε να ασχοληθούμε με το ευρώ. Θα προσπαθήσουμε να συνοψίσουμε πολύ σύντομα την εμφάνιση του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος και να δούμε την μεγαλύτερη επιρροή της ΔΡΤ, της περίφημης κεντρικής τράπεζας των κεντρικών τραπεζών.

Η συνθήκη του Maastricht το 1992 κλείδωσε την γέννηση του ευρώ για την 1η Γενάρη του 1999. Όμως οι ισοτιμίες ανάμεσα στα παλιά νομίσματα και το ευρώ θα κλειδώσουνε μόλις μία μέρα πριν, έτσι ώστε ένα ευρώ να αντιστοιχεί σε ένα ECU. Έτσι το ECU είναι η απόπειρα του ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος. Όμως από που προέκυψε το ECU;

Το 1970, μετά από αίτημα των κρατών μελών, ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου, Pierre Werner, επεξεργάστηκε ένα σχέδιο 7 σταδίων, σε ένα δεκαετές χρονικό παράθυρο, που στόχευε στην δημιουργία μιας ευρωπαϊκής μονάδας που στο τέλος θα αντικαθίστανται από ένα κοινό νόμισμα. Όμως ένα χρόνο μετά κατέρρευσε το Βretton Woods και αυτό το φιλόδοξο σχέδιο επιμηκύνθηκε χρονικά. Το πρώτο στάδιο είχε ως στόχο την σταθεροποίηση των ισοτιμιών των ευρωπαϊκών νομισμάτων. Είναι το ευρωπαϊκό Νομισματικό Φίδι (1972-1978), ένας οικονομικός μηχανισμός, που εισήγαγε για κάθε νόμισμα ένα κατώφλι παρέμβασης για πώληση και ένα κατώφλι παρέμβασης για αγορά. Έτσι ένα νόμισμα δεν μπορούσε να διακυμανθεί σε σχέση με ένα άλλο περισσότερο από 2,25% ως προς την κεντρική ισοτιμία. Δημιουργήθηκε νε ευρωπαϊκό ταμέιο, το FECOM, μακρυνή απόπειρα της Ευρωπαικής Κεντρικής Τράπεζας. Αυτό το ταμείο τροφοδοτούνταν από τις ευρωπαϊκές κεντρικές τράπεζες που όφειλαν να καταθέτουν ένα κλάσμα του χρυσού τους και του δολαρίου τους. Η FECOM θα κοντρολάρεται άμεσα στην Βασιλεία από την ίδια την ΔΡΤ!

Όμως στις αρχές του 1978, υπό την επήρρεια του Helmut Schmidt και του Valery Giscard d' Estaing, θα οριστούν δύο τεχνοκράτες για να συνεχίσουν την σιωπηλή υλοποίηση του συστήματος και για να πείσουν κατόπιν τις κυβερνήσεις. Πρόκειται για τον διοικητή της Τράπεζας της Γαλλίας, Bernard Clappier, και τον διευθυντή του συμβουλίου της καγκελαρίας, Horst Schulmann. Ο τελευταίος θα είναι μεταξύ των συγγραφέων μίας δημοσίευσης της Τριμερούς Επιτροπής "International Financial Integration: The Policy Challenges (19189)". Τον Μάρτιο του 1979 το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα έρχεται στο φως (ΕΝΣ) και μαζί του και το ECU.

Ο σκοπός του είναι αυτός της σταθεροποίησης των ευρωπαϊκών νομισμάτων. Το ΕΝΣ προβλέπει ότι οι κεντρικές τράπεζες έχουν την υποχρέωση να παρεμβαίνουν σε περίπτωση υπέρβασης του περιθωρίου διακύμανσης ενός νομίσματος σε σχέση με τα υπόλοιπα, περίπου όπως το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Φίδι, όμως υπό την επίβλεψη των περιθωρίων διακύμανσης κάθε νομίσματος σε σχέση με το ECU.

Το ECU ήταν ένα ψευδο - νόμισμα που δημιουργήθηκε από ένα πανέρι ευρωπαϊκών νομισμάτων. Η αδυναμία ενός νομίσματος αντισταθμίζονταν από την ισχύ άλλων, [...] Υπήρχε ένας σύνδεσμος ανάμεσα στο ECU και στον χρυσό, και αυτή ήταν ίσως η πιο μεγάλη διαφορά του από τα SDR. Το ECU χρησιμοποιήθηκε ως λογιστική μονάδα για τα ευρωπαϊκά ιδρύματα και τις κεντρικές τράπεζες των χωρών μελών, έτσι όπως ένα επενδυτικό και χρεωστικό νόμισμα στις οικονομικές αγορές.

Από το 1994 τα πράγματα επιταγχύνονται, η FECOM μεταφέρεται στο Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ινστιτούτο (ΕΝΙ). Ο βέλγος βαρώνος A. Lamfalussy παραιτείται από την προεδρεία τή ΔΡΤ για να διευθύνει αυτό το ινστιτούτο, που θα γίνει την την 1η Γενάρη του 1999 η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Σημειώνουμε ότι ο βαρώνος αυτός θα είναι μεταξύ των συγγραφέων μίας δημοσίευσης της Τριμερούς Επιτροπής, "Major Payment Imbalances and International Financial Stability".

Υπάρχει ένα εγχειρίδιο δημιουργίας ενός νέου νομίσματος ξεκινώντας από τα υπάρχοντα;

Είναι αλήθεια ότι μόλις ολοκληρώθηκαν οι συμφωνίες του Bretton Woods, τα οικονομικά ινστιτούτα εξελίχθηκαν με τρόπο λιγότερο παθιασμένο ή ιδεολογικό όμως είμαστε αναγκασμένοι να επιβεβαιώσουμε ότι είναι πάντα τα ίδια λόμπι που λειτουργούν για την αναδιάρθρωση του συστήματος.

Μόλις συστήθηκε η Τριμερής Επιτροπή, εκμεταλλευόμενη την κρίση που προκλήθηκε από την κατάρρευση του Bretton Woods, δημοσίευσε στις 22 Οκτωβρίου του 1973 ένα θεμελιώδες έγγραφο: "Προς την Ανανέωση του Παγκόσμιου Νομισματικού Συτήματος". Ο κατάλογος των προσωπικοτήτων που συμμετείχαν στην συγγραφή του είναι αρκετά μακρύς. Αναφέρουμε μερικές από αυτές: Raymond Barre, Zbigniew Brzezinski και A. Lamfalussy.

Αυτό το έγγραφο, που είναι διαθέσιμο στο Διαδικτυο (4), είναι πολύ λεπτομερές. Προπαθώντας να το συνοψίσουμε, παρατηρούμε πως ξεκινά να τατυτοποιεί δύο κεντρικά προβλήματα της παγκόσμιας οικονομίας: τον πληθωρισμό και την αδυναμία των κυβερνήσεων να υλοποιήσουν μία ανεξάρτητη νομισματική πολιτική σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο. Οι συγγραφείς ισχυρίζονται ότι το σύστημα του Bretton Woods κατέρρευσε ως συνέπεια της απώλειας της εμπιστοσύνης στο αμερικάνικο δολάριο. Για να βγούμε από την κρίση είναι απαραίτητη αναδιαμόρφωση των νομισματικών ισνστιτούτων. Είμαστε στο 1973 και οι συγγραφείς προτείνουν την δημιουργία ενός παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος εκκινώντας από τα SDR του ΔΝΤ. Aυτά τα SDR θα αναβαπτιστούνε "bancor". Οι κεντρικές τράπεζες οφείλουν να διατηρήσουν την πορεία του νομίσματός τους στο εσωτερικό ενός συσχετισμένου με το bancor διατήματος ισοτιμιών. Το ΔΝΤ οφείλει να ανοίξει για κάθε χώρα ανταλλακτικούς λογαριασμούς στους οποίους οι μεγάλοι κάτοχοι νομίσματος θα μπορούν να το ανταλλάξουν με bancor. Οι κυβερνήσεις οφείλουν κατόπιν να ρυθμίσουν το ισοζύγιο πληρωμών αγοράζοντας ή πουλώντας bancor. Το ΔΝΤ θα μετατρέπονταν έτσι σε παγκόσμια κεντρική τράπεζα και μακροπρόθεσμα το bancor θα μπορούσε να καταστεί τίποτε λιγότερο από ένα παγκόσμιο νόμισμα!

Η συνέχεια του άρθρου εδώ.

α' μέρος
β' μέρος
γ' μέρος
δ' μέρος

στ' μέρος
ζ' μέροςΔιαβάστε όλα τα ενδιαφέροντα αρθρα της Ανάλυσης και της Ανάλυσης ΙΙ.

Σχόλια